Amerika is een land van contrasten. Terwijl de stemmen van de Amerikaanse presidentsverkiezingen nog bezig zijn om geteld worden, bekeek ik op tv de IDFA-documentaire Angels on Diamond Street, over het goede werk van de Church of the Advocate in Noord-Philadelphia in swing state Pennsylvania. Fascinerend. Veilig op de bank kreeg ik een blik in de rauwe achterkant van de VS. De makers volgen een kleine groep zwarte vrouwen die met weinig geld maar met veel eerlijkheid, warmte en uithoudingsvermogen een kerk, gemeenschapshuis en gaarkeuken draaiende houden.

Vensters en murals in de kerk

De oorspronkelijk blanke bevolking is al lang uit de buurt verdwenen. De lage binnenmuren van de neogotische kerk zijn in de jaren zeventig met bonte schilderingen versierd. De gebrandschilderde ramen tonen nog steeds de Europese iconografie van lelieblanke vrome ridders en heiligen, de muurschilderingen hebben thema’s die de huidige bevolkingssamenstelling meer aanspreken, zoals geweld, onderdrukking en slavernij. Overigens zit Philadelphia buiten op straat ook vol met muurschilderingen. De kerk is sinds 1980 opgenomen in het National Register of Historic Places.

Muurschildering op straat 2013

In de gaarkeuken, The Advocate Café, serveert kokkin Mamie Mathis elke dag zo’n 100 maaltijden aan mensen die het slecht getroffen hebben. Als regelmatige gebruiker van universiteits- en kazernerestaurants herken ik goed de rij en het opscheppen en uitdelen. Een geschilderd portret van Martin Luther King Jr. hangt aan de wand van de eetzaal. De kerk heeft dan ook een directe band met de Amerikaanse burgerrechtenbeweging. Korte tijd verlenen de vrouwen kerkasiel aan een alleenstaande Mexicaanse moeder met drie kinderen, in afwachting van een juridische procedure. De Amerikaanse vreemdelingenpolitie ICE laat de kerk met rust maar kan elk moment toeslaan op het moment dat de kinderen op straat naar de schoolbus worden gebracht.

Liberty Bell 2013 – Zoals toeristen zijn: meer bezig
met zichzelf dan met hun omgeving

(de auteur staat vooraan links)

Al meteen viel me maar weer eens op hoe zwarte Amerikanen in hun doen en laten lijken op de Surinaamse en Antilliaanse mensen die ik ken uit mijn Nederlandse buurt, de Amsterdamse Bijlmer. En ook bleek maar weer eens hoe klein de wereld is. Dankzij Google Maps bleek tot mijn verrassing dat de Church of the Advocate in Philadelphia slechts minder dan 1 km verwijderd is van de plek waar ik met drie vrienden in 2013 een paar nachten logeerde, tijdens onze rondreis door het noordoosten van de VS. Wij hadden een fraaie hotelkamer in een hotel op de campus van Temple University. Elke dag wandelden wij over de noord-zuidas enkele kilometers naar het stadscentrum van Philapdelphia. De kenmerkende toren van het stadhuis heb ik al verschillende keren in een Hollywoodfilm langs zien komen. In het stadscentrum liggen, veilig bewaakt, de toeristische monumenten uit de eerste jaren van de Amerikaanse democratie en republiek: in de Independence Hall werd de grondwet ondertekend en begon de revolutie – het heilig hart van de Verenigde Staten. Philadelphia heet niet voor niets ook ‘City of brotherly love’. Naast vrijheid en gelijkheid is broederschap in de Amerikaanse grondwet echter vervangen door ’the pursuit of happiness’.

Het grote geluk heeft in de VS zo zijn hobbels. Philadelphia geldt er als een van de gevaarlijkste steden. De Church ot the Advocate lag tientallen jaren lang in een onveilige buurt. Kokkin Mamie vertelt in de documentaire hoe in haar jeugd in de buurt op elke straathoek een drugscafé was te vinden en je niet eens meer op je eigen stoepje voor het huis kon zitten. Maar tijden veranderen. Er komen blijkbaar steeds meer blanken in de buurt wonen. En nu zwarte Amerikanen niet meer alleen maar elkaar vermoorden, zegt Mamie, is er plotseling wel politie op straat om de buurt veilig te houden. Als toerist fiets je makkelijk langs dat soort dingen heen. Maar soms komt het toch dichtbij. De taxichauffeur die mij en mijn vrienden in 2013 op een avond in het donker naar huis reed, wilde ons nog net bij de universiteit afzetten. Verder ging hij niet. Doorrijden naar het noorden van de stad vond hij te gevaarlijk. Zijn neef was daar een maand eerder op straat in zijn taxi doodgeschoten.

Wim de Natris

_____

Links

Home of the brave

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *